Middelburg Dronk

Versie van 19 dec 2011 om 14:36

Beschrijving

Het Nederlands (toen nog Nederlandsch) Koffiehuis was een café-restaurant op de (Groote) Markt I 8, later vernummerd tot Markt 49, tussen 1860 en 1975. Na het bombardement in 1940 verhuisde de zaak tijdelijk naar de Dam, om na de oorlog weer terug te keren in het pand op de hoek van de Markt en de Gravenstraat. Het café werd ook lange tijd koffiehuis of café van der Harst genoemd. Nog later ook 't Oude Coffyhuys. In 1981 werd 't Oude Coffyhuys verkocht aan Ke Chi ao Hu, die in het pand Chinees Restaurant Tah Xin begon. Dat restaurant sloot rond 2008 omdat de gehele schaduwzijde van de Markt werd opgekocht door een project ontwikkelaar die alle horecabestemming omruilde voor winkels. In het pand op de hoek van de markt verscheen modeketen The Sting. De moderne inrichting (met roltrap) doen in niets meer denken aan de rijke horecaverleden van dit gebouw.

Foto's

meer foto's zijn te vinden op Nederlands_Koffiehuis/fotos

• 

  Bulterijs doet zijn intrede in het Nederlandsch Koffijhuis, januari 1862

• 

  Het pand van het Nederland Koffiehuis in 1950

Geschiedenis

Het Nederlandsch koffiehuis bestond al in de 19e eeuw. Een jaar nadat Franciscus Bulterijs, zoon van P.A. Bulterijs van Het Nederlandsch Logement aan het Abdijplein, trouwt met Balbina van der Zee (zeeuwengezocht [1]) komt hij in de zaak - de zaak heette toen Het Nederlandsch Logement; de naam Nederlandsch Koffiehuis wordt pas in 1878 gebruikt. Het Nederlandsch Koffiehuis werd in 1884 geveild en de heer J.M. van der Harst kocht het pand. Hij overlijdt in 1912 waarna zijn weduwe M.E. van der Harst-Groenewegen de zaak overneemt en de drankvergunning meteen over laat schrijven op naam van haar zoon, A.F. van der Harst, die tevens de vergunning van de weduwe Touburg krijgt. Voor de oorlog had Van der Harst naast het Nederlands Koffiehuis enige tijd tevens een zaak onder zijn eigen naam: Van der Harst. In 1944 zat de zaak tijdelijk op de Dam om na de oorlog, in 1952, op de Markt terug te keren. In 1954 werd P.J. van Overbeeke eigenaar (zoon A.I.P. van Overbeeke van Du Commerce en Le Baron Chassé ) tot hij werd opgevolgd door zijn schoonzoon J. Goossen. Het Koffiehuis sloot in juni 1981. Zie het verhaal van ober Marinus Caljé op de extra pagina met afbeeldingen en krantenartikelen. Hij deed zijn verhaal in de krant, in 1984.

Naamgeving

Het café werd ook lange tijd koffiehuis of café van der Harst genoemd. Nog later ook 't Oude Coffyhuys. In de tijd van Overbeeke werd het café vaak vernoemd naar die eigenaar.

Eigenaars

• J. Goossen
• P. J. van Overbeeke vanaf de jaren '40
• A.F. van der Harst vanaf 1912
• Wed. M.E. van der Harst 1912
• J.M. van der Harst vanaf 1884-1912
• F. Bulterijs 1862-1884

Bijzonderheden

• Deze zaak was aanvankelijk niet opgenomen in de database omdat het vermoeden bestond dat dit een echt restaurant was. Uit verhalen komt echter naar voren dat er aanvankelijk een echte cafefunctie bestond (met biljart) en dat de drinkende klandizie pas eind jaren '60 verdreven werd, en de restaurantfunctie de overhand kreeg.
• In de jaren '60 tapte hier het illustere duo Ko Goosse (midvoor van vv Middelburg) en Overbeeke.

Mooie verhalen

Over de foto van de biljarters in cafe-restaurant Het Nederlands Koffiehuis. De man rechts op de foto is Gabrielse, bijgenaamd de Bult en hij was ook de uitbater van cafe De Koophandel op de Markt in Middelburg. Ik zelf ging daar vaak met vrienden biljarten en hij was altijd zeer zuinig op zijn biljartlaken, vooral als er jonge gasten kwamen biljarten. Henkjozias 26 feb 2011 15:13 (CET)

• Jantje van den IJssel

Het Nederlands Koffiehuis was lang een plaats van samenkomst voor vele Middelburgers - men kwam er, hoe kan het ook anders, koffie drinken, eten of en groupe voor een verkoping of andere evenement in een van de bovenzalen. Het Koffiehuis, zoals het in de volksmond heette, was ook de thuishaven van MAC Scheldegouwen, een vereniging die allerlei ritten organiseerde voor auto's en motoren Scheldegouwen zorgde ook goed voor de kinderen, want er was voor hen altijd vertier in een van de bovenzalen, waar notoire Middelburgse goochelaars als Ali Ben Lux en Mystic Marco optraden - wie kent ze nog?. Er waren ook notoire Middelburgers lid van Scheldegouwen, zoals Adrie de Pree, de horecabaron van Alassio , Palladium-bar , San Remo Bar etc. Een ander Middelburgs icoon dat ik daar leerde kennen was Jantje van den IJssel - ik heb nooit iemand over Jan horen spreken. Hij handelde in auto's en haalde daarmee nog eens de krant toen hij, bij gebrek aan de benodigde ruimte, zijn wagenpark her en der op de openbare weg een parkeerplaats gaf. Hoewel klein van stuk was hij van de duivel niet bang en enige assertiviteit kon hem ook niet ontzegd worden. Jantje's zoon Rudy ging later ook de autohandel in, maar zat eerst met broer Robbie in Don Quichotte en later Het Koper Galjoen en dochter Vera (de moeder van Danny) had jaren een bloemenstal op de Koningsbrug. In zijn latere jaren, rond 1985, woonde Jantje op de Herengracht en had hij wat bijgoochems om zich heen die boodschappen voor hem deden. Het verhaal gaat dat hij op een gegeven moment trek had in een paar haringen, Hollandse nieuwe. Degene die ze ging halen ontdekte bij terug tot zijn ontsteltenis (nou ja) dat zijn opdrachtgever was overleden. Hij spoedde zich naar het bloemenkraam van Vera en zei: 'Ik krijg nog geld van je, want ik heb net haringen naar je vader gebracht'. Om, toe de buit binnen was, te vervolgen met: 'O ja, nog eens wat, je vader is dood'. Natuurlijk is de monoloog niet verbatim en lijkt het verhaal apocrief, maar ik heb het wel uit betrouwbare bron...

• Mystic Marco

Gust Marquinie was de man die optrad onder de naam Mystic Marco, een goochelaar en mentalist die in de jaren 50 en 60 zeer populair in Zeeland was. Ik kan me nog een optreden van hem herinneren, eind jaren 50, in het Nederlands Koffiehuis waar hij vaker optrad en ook klant was. MAC Scheldegouwen had een feestje en voor de kinderen was Mystic Marco geëngageerd. Ik kan me de gedenkwaardige voorstelling nog zo goed herinneren, omdat deze van korte duur was. Mystic Marco beschikte namelijk niet direct over een bariton of bas, maar hij was eerder toegerust met een falset oftewel piepstem. Zo'n stem dwingt van nature al geen respect af, in in dit geval begonnen de aanwezige kinderen al na de eerste uitgesproken zinnen van Mystic Marco te lachen. Hij vatte dat wellicht op als uitlachen, want al na enige minuten - van bedaren was geen sprake, wat hij ook probeerde - deed hij met vliegende vaandels de grote verdwijntruc en keerde niet weer. Mijn pad en dat van Gust Marquinie zouden elkaar nog meerdere malen kruisen in het Middelburgse. De eerste keer was begin jaren 70 op het arbeidsbureau, toen nog in de Sint Jorisdoelen aan de Balans, waar hij, 40 jaar lang, werkzaam was als regionaal bemiddelaar van de sector horeca, artiesten en musici. Ik was net gestopt met m'n studie Nederlands en liet me bij Gust inschrijven als tekstschrijver- zijn zwarte cape en hoge hoed hingen toen al aan de wilgen. Hij kwam ook vaak bij de Bruna - eerst Nieuwe Burg, later Lange Delft - waar Astrid, mijn vriendin, werkte. Astrid vertelde een keer dat het, na een operatie, weer goed ging met Gust, aangezien hij haar had medegedeeld dat de nietjes er uit waren gehaald en alles verder in orde was. Toen ik als voorlichter bij de gemeente werkte was Gust jarenlang voorzitter van de jury van het Standwerkersconcours, waarin ik ambtshalve - mijn toenmalige baas had me die taak akelig lachend overgedragen - zitting had. Gust had, als zoon van de voormalige bioscoopeigenaar in Sas van Gent, een passie voor film. Ik ben weleens bij hem en vrouw Annie thuis geweest aan de Wilsonlaan, hij was gepensioneerd en had een kleine thuisbioscoop ingericht. "Ja", zei hij met zijn piepstem, "Bioscoopje spelen heb ik altijd al gewild, dat is het leukste wat er is". De mystiek van Marco was uitgewerkt en toen Gust begin deze eeuw overleed deed hij zijn laatste, permanente verdwijntruc.

Adres en contactgevens

Markt 49, Middelburg (oude indeling: Wijk I, nummer 8). In de Oorlog tijdelijk op de Dam.

Externe links

Bronnen

• Foto's: Beeldbank Zeeland recordnummers 125537 en 69698.
• Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek